Waarom een concurrentieanalyse cruciaal is voor mkb
Veel Nederlandse mkb-bedrijven voelen dat concurrenten hen inhalen, maar hebben geen helder beeld van waar dat precies door komt. Grote corporates kopen dure rapporten in bij adviesbureaus. Voor kleinere bedrijven lijkt dat vaak geen optie. Toch kun je met een gestructureerde aanpak zelf een scherpe concurrentieanalyse maken, zonder groot budget of specialistische data-abonnementen.
Een goede concurrentieanalyse geeft inzicht in jouw positie in de markt, laat zien waar je marges onder druk staan en waar juist ruimte ligt voor groei. Het helpt je om gerichter te investeren in marketing, productontwikkeling en sales, in plaats van te varen op onderbuikgevoel.
Stap 1: definieer je markt en je echte concurrenten
Directe en indirecte concurrenten onderscheiden
Begin met het afbakenen van je markt. Beschrijf in één zin welk probleem je oplost, voor wie en op welke manier. Kijk vervolgens naar bedrijven die exact hetzelfde probleem voor dezelfde doelgroep oplossen: dat zijn je directe concurrenten. Daarnaast zijn er partijen die op een andere manier hetzelfde resultaat bieden voor jouw klant. Deze indirecte concurrenten zijn minstens zo belangrijk, omdat zij vaak onverwacht marktaandeel wegsnoepen.
Beperk je lijst tot vijf tot tien belangrijkste spelers. Een te lange lijst maakt je analyse onoverzichtelijk en moeilijk te vertalen naar concrete acties.
Stap 2: verzamel openbare data die echt iets zegt
Praktische bronnen die je vandaag al kunt gebruiken
Je hebt geen dure tools nodig om waardevolle informatie te verzamelen. Bezoek de websites van je concurrenten en let op hun propositie, prijzen, referenties en zichtbare procesbelofte, zoals levertijden of serviceafspraken. Bekijk hun vacatures om te zien waarin zij investeren en welke functies zij belangrijk vinden. Controleer bij de Kamer van Koophandel basisgegevens en eventuele jaarrekeningen als die publiek beschikbaar zijn.
Gebruik daarnaast zoekmachines en sociale media om te zien welke content zij delen, welke thema’s centraal staan en hoeveel interactie dat oplevert. Reviews op onafhankelijke platforms geven inzicht in wat klanten waarderen en waar zij ontevreden over zijn. Deze informatie is direct bruikbaar voor je eigen positionering.
Stap 3: plot je concurrenten op waarde in plaats van op prijs
Een simpel model dat concrete keuzes afdwingt
Veel mkb-bedrijven kijken vooral naar prijs, maar klanten kiezen zelden alleen daarop. Maak daarom een matrix met aan de ene as prijs en aan de andere as ervaren waarde, bijvoorbeeld service, expertise of snelheid. Plaats jezelf en je belangrijkste concurrenten in deze matrix op basis van wat je in de eerdere stap hebt ontdekt.
Zie je dat jij relatief duur bent maar geen duidelijk hogere waarde biedt, dan is er werk aan de winkel in je aanbod of in je communicatie. Blijk je juist veel waarde te leveren voor een relatief lage prijs, dan is er mogelijk ruimte om je prijzen te verhogen of je propositie scherper te communiceren.
Stap 4: vertaal inzichten naar drie concrete acties
Van analyse naar dagelijks zakelijk voordeel
Een concurrentieanalyse heeft pas waarde als je er gericht op stuurt. Kies daarom maximaal drie acties voor de komende drie maanden, zoals het aanscherpen van je unieke belofte op je website, het aanpassen van een prijsstructuur of het ontwikkelen van één nieuw service-element dat direct onderscheidend is.
Plan een vast moment, bijvoorbeeld elk kwartaal, om de analyse kort te herhalen. Zo ontwikkel je een eenvoudig maar effectief instrument dat je bedrijf structureel scherper positioneert in een steeds concurrerender Nederlands zakelijk landschap.
